Previous slide
Next slide
kurek

Bractwo Kurkowe Grodu Bytomskiego

Według tekstu kronikarza Towarzystwa Strzeleckiego w Bytomiu z 1925 r. nieznane są początki bractwa. Z informacji z 1824 r. wynika, że zostało ono utworzone do ochrony miasta przed ponad 316 laty, a więc przed rokiem 1508. Z innych, wcześniejszych wzmianek, datowanych na 1728 r., można się dowiedzieć, że hrabia Karol Józef Henckel z Donnersmarków, w którego posiadaniu znajdował się Bytom, ożywił zawody strzeleckie, które nie odbywały się przez 220 lat.

O Patronie

Według tekstu kronikarza Towarzystwa Strzeleckiego w Bytomiu z 1925 r. nieznane są początki bractwa. Z informacji z 1824 r. wynika, że zostało ono utworzone do ochrony miasta przed ponad 316 laty, a więc przed rokiem 1508. Z innych, wcześniejszych wzmianek, datowanych na 1728 r., można się dowiedzieć, że hrabia Karol Józef Henckel z Donnersmarków, w którego  posiadaniu znajdował się Bytom, ożywił zawody strzeleckie, które nie odbywały się przez 220 lat.

Zdaniem hetmana bractwa Ireneusza Dobrowolskiego pierwszy historyczny zapis w aktach miejskich Norymbergii, o wpłatach wniesionych przez Towarzystwo Łucznicze z Bytomia, pochodzi z 1495 r. i może świadczyć o tym, że towarzystwo istniało już wcześniej.

Pierwszym Królem Strzelców w 1728 r. został hrabia Karol Józef Henckel z Donnersmarków. Podarował on bractwu pozłacany srebrny napierśnik, który był ozdobiony hrabiowskim herbem. Od tej chwili zawody strzeleckie odbywają się po dziś dzień.

 Za wierną służbę miastu, jako wyróżnienie, w roku 1848 Towarzystwo Strzeleckie (Schützengilde) otrzymało wstęgę z orderem rodowym Hohenzollernów, z własnoręcznym podpisem króla Fryderyka Wilhelma IV.

Dzięki finansowemu wsparciu protektora Towarzystwa, królewskiego szambelana, hrabiego Hugo Henckla von Donnersmarck, wybudowano jednopiętrową strzelnicę,  której otwarcie odbyło się 20 czerwca 1861r. Ze względu na szybki wzrost przyjęć do bractwa,  konieczna była duża przebudowa strzelnicy oraz budowa Domu Strzeleckiego wraz z kompleksem parkowym, które zostały oddane do użytkowania w 1912 r.

Podczas I wojny światowej główny budynek służył jako szpital polowy dla rannych żołnierzy wojsk alianckich.

18 maja 1922 r. w parku znajdującym się na terenie należącym do Towarzystwa Strzeleckiego nastąpiło uroczyste odsłonięcie kamienia ku pamięci poległych w I wojnie światowej członków Towarzystwa Strzeleckiego (dziś po renowacji jest to pomnik bytomskich organizacji strzeleckich).

W czasie II wojny siedziba bractwa została przeznaczona na potrzeby wojska. Znajdowały się w niej zakłady krawieckie działające na potrzeby armii.

Po 1945 roku znacznie przebudowano otoczenie dawnej siedziby bractwa – od strony ulicy część ogrodu przeznaczono na potrzeby przedszkola, sama siedziba stała się ostatecznie Młodzieżowym Domem Kultury (dziś Bytomskie Centrum Kultury). Na tym terenie, po wyburzeniu hali strzeleckiej, wybudowano szkołę podstawową, a na torach strzeleckich – wieżowce.

Po II wojnie, pomimo pozostania w mieście członków Bytomskiego Towarzystwa Strzeleckiego oraz obecności dawnych mieszkańców Lwowa, pamiętających o tradycjach kurkowych swego miasta, przez dziesięciolecia niemożliwe było aktywne podtrzymywanie działalności brackiej. Głównym powodem było uznanie przez władze PRL tego typu organizacji jako reliktu „burżuazyjnej” przeszłości. 

W 1986 roku kierujący bytomskim oddziałem Ligi Obrony Kraju Ireneusz Dobrowolski wspólnie z Tomaszem Jaxą-Mokulskim, Michałem Kwaśniewskim, Krzysztofem Matuszewskim podjęli działania zmierzające do reaktywacji Bytomskiego Towarzystwa Strzeleckiego. W wymuszonych przez władze komunistyczne wąskich granicach Bractwo Bytomskie starało się wykorzystać posiadaną odrobinę samodzielności i spożytkować ją dla wzmocnienia bytomsko-lwowskich tradycji. W marcu 1986 roku odbyło się pierwsze zebranie, na którym ustanowiono powstanie Bractwa Kurkowego Grodu Bytomskiego (dalej: BKGB). Bractwo powołano jako Klub Strzelecki Broni Dawnej Bractwa Kurkowego Grodu Bytomskiego LOK.

Na kolejnych spotkaniach zapadła decyzja, że strzelania królewskie, jak i pasowanie nowych braci, odbywać się będą w Boże Ciało. Jest to zwyczaj zaczerpnięty od Bractwa Lwowskiego.

W 1991 roku reaktywowano ZKBS Rzeczypospolitej Polskiej, w skład którego weszło Bytomskie Bractwo Kurkowe. Wiceprezesem zjednoczenia został hetman  Bytomskiego Bractwa Ireneusz Dobrowolski.

W 1995 roku nastąpiło powołanie okręgów bractw jako nawiązanie do tradycji polskiej sprzed 1939 roku. W tym też roku zarządy śląskich bractw z Bytomia, Rudy Śląskiej, Pszczyny, Żor i Wrocławia powołały do życia Okręg Śląski. Pierwszym przewodniczącym został hetman BKGB Ireneusz Dobrowolski.

Od 2011 roku hetmanem BKGB jest Jan Świgost, powołany przez Zarząd Bractwa po śmierci hetmana Michała Wieczorka.

Celami bractwa są: krzewienie patriotyzmu, popularyzowanie tradycji i historii oręża polskiego, wychowanie obronne młodzieży, wyrażane przez pogadanki, spotkania, wystawy i przede wszystkim przez zawody strzeleckie. 

Należy również nadmienić, że bratem honorowym BKGB jest od 1986r. znany rysownik, satyryk i scenograf, Andrzej Mleczko.

Wszystkie klauzule o Państwa danych osobowych dostępne są w zakładce RODO